Personen en familie
Samenwonen
Wie gaat samenwonen met zijn partner, gehuwd/geregistreerd als partner danwel ongehuwd/niet geregistreerd als partner doet er verstandig aan om te bekijken wat de juridische gevolgen hiervan zijn.
Verschil tussen samenwonen en een huwelijk/geregistreerd partnerschap
Wie wenst te gaan samenwonen, behoeft niet te voldoen aan formaliteiten. Hetzelfde geldt voor het beëindigen van de samenwoning. Het feit dat er wordt samengewoond heeft wel fiscale, juridische en verzekeringsrechtelijke gevolgen.
Wie wenst te gaan trouwen/een geregistreerd partnerschap aan te gaan, kan aan formaliteiten niet ontkomen. Een huwelijk/geregistreerd partnerschap heeft wettelijk een aantal ingrijpende gevolgen.
De belangrijkste verschillen tussen ongehuwd samenleven en trouwen/een geregistreerd partnerschap aangaan liggen op de volgende terreinen:
- huwelijk/geregistreerd partnerschap: alimentatieplicht/bij ongehuwd samenwonen is dit niet het geval.
- huwelijk/geregistreerd partnerschap: gemeenschap van goederen, tenzij er huwelijksvoorwaarden/partnerschapvoorwaarden gemaakt worden; in geval van ongehuwd samenwonen behoudt ieder zijn eigen vermogen.
- huwelijk/geregistreerd partnerschap: de echtgenoot is automatische medehuurder; in geval van ongehuwd samen leven kan de partner na twee jaar van de verhuurder verlangen dat hij als medehuurder wordt erkend.
- huwelijk/ geregistreerd partnerschap: de langstlevende partner heeft recht op nabestaandenpensioen. In geval van ongehuwd samenwonen is dat in beginsel niet het geval. Wel kent tegenwoordig een toenemend aantal pensioenfondsen het zogenaamde "partnerpensioen".
Om voor uitkering in aanmerking te komen, dient er aan bepaalde voorwaarden te zijn voldaan.
- De langstlevende echtgenoot/ geregistreerd partner is erfgenaam van de overleden echtgenoot en wordt door de wet beschermd tegen rechten van kinderen. Voor ongehuwd samenwonenden is een testament noodzakelijk om de langstlevende te laten erven en te beschermen tegen rechten van kinderen.
- Over hetgeen geërfd wordt, moet belasting betaald worden: successierecht. In geval van huwelijk/ geregistreerd partnerschap geldt er een hoge vrijstelling en een relatief laag tarief. Voor ongehuwd samenwonenden geldt een minder soepele regeling.
- De positie van kinderen.
- Kinderen van gehuwden zijn wettelijk het kind van beide ouders en beide ouders hebben ook gezamenlijk het ouderlijk gezag. Voor ongehuwd samenwonenden en geregistreerde partners dient de vader het kind eerst bij de gemeente te erkennen voordat het als zijn kind wordt geregistreerd én dient hij om met het ouderlijk gezag belast te worden daarvoor een aanvraag in te dienen bij de rechtbank.
- Om voor ongehuwde samenwoners met kinderen de langstlevende ouder te beschermen tegen aanspraken van de kinderen is een testament én een notarieel samenlevingscontract noodzakelijk !
Het opmaken van een samenlevingsovereenkomst
Indien u ongehuwd gaat samenwonen is het verstanig om een afspraken over uw samenwoning vast te leggen in een notarieel samenlevingscontract. U maakt hierin afspraken over de kosten van de huishouding en uw gemeenschappelijke goederen. U kunt vastleggen dat uw gemeenschappelijke goederen bij overlijden van een van u beiden naar de langstlevende gaan. Ook kan het om fiscale redenen en in verband met het recht op partnerpensioen verstandig zijn om een samenlevingsovereenkomst op te stellen.
Huwelijk
Het opmaken van huwelijksvoorwaarden of partnerschapvoorwaarden
Indien u een huwelijk of geregistreerd partnerschap aangaat en u maakt geen huwelijksvoorwaarden of partnerschapvoorwaarden, dan ontstaat er, op grond van de wet, tussen u en uw partner een gemeenschap van goederen. Uw beider privé vermogens worden samen één gemeenschappelijk vermogen, waar ieder van u voor de helft toe gerechtigd is. De schulden die ieder van u maakt kunnen worden verhaald op de gemeenschap van goederen. Is dit niet uw bedoeling dan moet u huwelijksvoorwaarden of partnerschapvoorwaarden maken. Het opstellen van huwelijksvoorwaarden en partnerschapvoorwaarden is maatwerk. De wet geeft veel ruimte voor de invulling van uw huwelijksvoorwaarden of partnervoorwaarden.
Geregistreerd partnerschap
Het aangaan van een geregistreerd partnerschap heeft dezelfde wettelijke gevolgen als het aangaan van een huwelijk.
Bescherming van kinderen
Voogdijbenoeming
Wie zorgt er voor uw minderjarige kinderen, wanneer u (en uw partner) komt te overlijden? U kunt daarvoor in uw testament een voogd benoemen. Legt u niets vast, dan zal de kantonrechter zonodig een voogd over uw kinderen benoemen, die de verzorging en opvoeding van uw kinderen voor zijn rekening neemt.
Bewind
Wanneer u uw vermogen of een gedeelte daarvan wilt nalaten aan iemand (bijvoorbeeld een gehandicapt kind, een kleinkind), waarvan u weet dat deze, door zijn leeftijd of geestelijke gesteldheid, niet in staat is om uw erfenis op een goede wijze te beheren, dat kunt u in uw testament een bewindvoerder noemen.
Wilt u dat een onafhankelijke deskundige het bewind voert over het vermogen, dan kunt u overwegen om ons kantoor tot bewindvoerder te benoemen.
Uitsluitingsclausule
U kunt in een testament of in een schenkingsakte regelen dat al hetgeen uw kinderen van u erven niet valt in een eventuele gemeenschap van goederen waarin zij zijn gehuwd. Ook geregistreerd samenwonen valt hieronder. Het erfdeel of de schenking blijft daardoor voor altijd privévermogen voor uw kinderen. Dit privévermogen komt vervolgens bij het overlijden van een kind wél toe aan diegenen die de erfgenamen van dat kind zijn.